Coraz częściej napotkasz klauzule społeczne
Czego dowiesz się z mojego wpisu:
Rządowe zalecenia
Wkrótce coraz częściej będziesz uczestniczył w postępowaniach przetargowych zawierających klauzule społeczne. To efekt przyjętych zaleceń w sprawie stosowania przez administrację rządową klauzul społecznych w zamówieniach publicznych.
Zatrudniasz na umowę o pracę? Zatrudniasz osoby niepełnosprawne? Tak czy nie, warto wiedzieć co znajduje się w nowych zaleceniach.
Najpierw jednak krótkie wyjaśnienie. Klauzule społeczne w zamówieniach publicznych to te wymagania zamawiającego, które odnoszą się do społecznego efektu udzielenia zamówienia. Takie wymagania odnoszą się do warunków realizacji zamówienia, jednak podobny efekt mają te zawarte w warunkach udziału w postępowaniu oraz kryteriach oceny ofert. Może to być właśnie wymóg zatrudnienia wskazanej ilości osób bezrobotnych lub zatrudniania do realizacji zamówienia osób na postawie umowy o pracę.
Jakie znaczenie mają nowe zalecenia?
Teraz możesz zwrócić uwagę zamawiającemu, że nie tylko może, nie tylko jest zachęcany, ale powinien uwzględnić klauzule społeczne udzielając zamówień publicznych np. jeśli zatrudniasz pracowników na umowę o pracę lub zatrudniasz osoby młodociane w celu przygotowania zawodowego możesz zasugerować dodanie takiego wymogu do warunków zamówienia.
A jeśli nie skorzystasz z wprowadzenia klauzul społecznych?
Jeśli nie spełniasz wymogów klauzul społecznych i nie chcesz tego zmieniać z powodu jednego zamówienia możesz wymagać od zamawiającego, by ustanowił skuteczny mechanizm kontroli deklaracji innych wykonawców dotyczących klauzul społecznych (pkt 8 zaleceń). Ograniczy to swobodne deklarowanie spełniania dodatkowych wymagań zamawiającego.
Do kogo skierowane są zalecenia?
Zalecenia skierowane są do jednostek administracji rządowej. Tylko dla nich są wiążące (pkt 2 zaleceń).
Jak sprawdzić czy dana jednostka należy do administracji rządowej? Czasem to oczywiste np. kiedy zamówienie udzielane jest przez ministerstwo. Najprościej jednak sprawdzić w samym ogłoszeniu o zamówieniu.
Dla ogłoszeń publikowanych w Biuletynie Zamówień Publicznych zaraz na początku ogłoszenia znajduje się punkt I.2. Rodzaj zamawiającego. Jeśli widnieje tam „administracja rządowa centralna” lub „administracja rządowa terenowa” masz pewność, że podmiot jest objęty zaleceniami.
W ogłoszeniach publikowanych w Dzienniku Urzędowym UE zawarta jest ta sama informacja, nawet dokładnie w tym samym miejscu – punkcie I.2. Tym razem pożądana informacja to „ministerstwo lub inny organ krajowy lub federalny, w tym jednostki regionalne i lokalne”.
Na zalecenia można powołać się również przed innymi zamawiającymi na zasadzi dobrych praktyk, które warte są powszechnego stosowania.
W jakich zamówieniach zamawiający powinni stosować klauzule społeczne?
W każdych, które na to pozwalają, niezależnie czy są udzielane na zasadach określonych w prawie zamówień publicznych (pkt 3 zaleceń). Nie znaczy to jednak, że każdy rodzaj klauzul społecznych jest odpowiedni dla każdego zamówienia np. w przypadku zamówienia na dostawy nie jest dopuszczalne wymaganie by osoby wykonujące czynności w trakcie realizacji zamówienia były zatrudniane na podstawie umowy o pracę.
Kiedy zamawiający szczególnie powinni stosować klauzule społeczne?
Znaczenie stosowania klauzul społecznych została podkreślone (pkt 2 zaleceń) dla zamówień w zakresie usług:
- edukacyjnych i szkoleniowych,
- reklamowych,
- sprzątania budynków i zarządzania mieniem,
- ochroniarskich,
- publikowania i drukowania, komputerowych,
- konserwacyjnych i naprawczych,
- telekomunikacyjnych,
- restauracyjnych oraz cateringowych.
Dlaczego zamawiający nie zastosował klauzul społecznych?
Jeśli jest to zamawiający z administracji rządowej to najprawdopodobniej po dokonaniu oceny zamówienia uznał, iż nie może być udzielone z zastosowaniem klauzul społecznych (pkt 4 zaleceń). Możesz mieć co do tego wątpliwości, wtedy poproś o udostępnienie tej oceny. Jeśli jest to zamawiający spoza administracji rządowej to pewnie nie odczuwa wielkiej potrzeby komplikowania sobie życia klauzulami społecznymi. Nic na to nie poradzisz.
Treść zaleceń
Na koniec, wybrane przez mnie najważniejsze fragmenty rządowych zaleceń dotyczących klauzul społecznych.
Zalecenia Rady Ministrów w sprawie stosowania przez administrację rządową klauzul społecznych w zamówieniach publicznych
2. Kierownicy jednostek administracji rządowej są zobowiązani do analizowania możliwości zastosowania klauzul społecznych we wszystkich postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, a w szczególności w zakresie usług edukacyjnych i szkoleniowych, reklamowych, sprzątania budynków i zarządzania mieniem, ochroniarskich, publikowania i drukowania, komputerowych, konserwacyjnych i naprawczych, telekomunikacyjnych, restauracyjnych oraz cateringowych.
3. Klauzule społeczne powinny być uwzględniane także w zamówieniach, do których nie stosuje się ustawy – Prawo zamówień publicznych.
4. Kierownicy jednostek administracji rządowej powinni uwzględniać klauzule społeczne przy sporządzaniu planu zamówień publicznych na każdy rok budżetowy, w tym dokonywać obowiązkowej oceny na etapie planowania, które z zamówień publicznych mogą być udzielone z zastosowaniem klauzul społecznych.
7. Zamawiający w celu wspierania zatrudnienia na podstawie umowy o pracę powinni wymagać, aby osoby wykonujące czynności w trakcie realizacji zamówienia na roboty budowlane lub usługi, o ile tylko jest to uzasadnione przedmiotem lub charakterem czynności, były zatrudniane na podstawie umowy o pracę.
8. Kierownicy jednostek administracji rządowej zapewniają, aby umowy w sprawach zamówień publicznych, zawarte z zastosowaniem klauzul społecznych, zawierały postanowienia uprawniające zamawiającego do skutecznego egzekwowania realizacji klauzul społecznych.
9. W trakcie przygotowania i prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego rekomenduje się stosowanie podręcznika „Aspekty społeczne w zamówieniach publicznych” przygotowanego przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych.
14. Kierownicy jednostek administracji rządowej przekazują Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych coroczną informację o stosowaniu klauzul społecznych przy udzielaniu zamówień publicznych.
