Poleganie na cudzych zasobach po nowelizacji PZP z 2016 r.

Poleganie na cudzych zasobach po nowelizacji PZP z 2016 r

8 min czytania

Zmiany

Poniżej znajdziesz opis zmian dotyczących polegania na cudzych zasobach wprowadzonych przez nowelizację prawa zamówień publicznych. Zmiany obowiązują w postępowaniach wszczętych od 28 lipca 2016 r.

Możesz sprawdzić też całą listę zmian.

Wymóg podwykonawstwa

Nowelizacja wprowadziła istotną zmianę w zakresie polegania na cudzych zdolnościach w zakresie wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia. Skorzystanie z takich zdolności podmiotu trzeciego wymaga obecnie zrealizowania przez ten podmiot robót budowlanych lub usług, do realizacji których te zdolności są wymagane. Oznacza to podwykonawstwo.Wymóg ten dotyczy robót budowlanych i usług, nie dotyczy dostaw.

więcej

Trudno jednoznacznie przesądzić jaki zakres robót lub usług miałby wykonywać podmiot trzeci. Ustawa wymaga, by zrealizował roboty lub usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane. Warunki jednak są przypisane do całego zamówienia, a nie jakiejś jego określonej części. Wygląda, więc na to, że wymóg podwykonawstwa obejmuje całe zamówienie.

Pojawia się jedynie wątpliwość czemu w takim razie użyto sformułowania o robotach lub usługach, do realizacji których wymagane są udostępnione zdolności. Być może pomoc w spełnieniu warunków odnoszących się do jasno określonych prac w ramach realizacji zamówienia będzie powodowała jedynie konieczność wykonania tych prac przez podmiot trzeci.

Obecnie, nawet jeśli warunek nie odpowiadałby rodzajem prac całemu przedmiotowi zamówienia to nadal nie można mieć pewności czy ustawowy wymóg nie odnosi się do całego zamówienia. Musimy poczekać na rozstrzygnięcie tej kwestii w orzecznictwie KIO (czy w opinii Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych…).

Ostrzejsze zastrzeżenie kluczowych części zamówienia

W związku z powyższym wymogiem, w zamówieniach, gdzie zamawiający zastrzegł obowiązek osobistego wykonania przez wykonawcę kluczowych części zamówienia (w robotach budowlanych lub usługach, w dostawach może dotyczyć on prac związanych z rozmieszczeniem i instalacją), najczęściej nie będzie mowy o skorzystaniu ze zdolności podmiotów trzecich w zakresie wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia.

Dlaczego? Zazwyczaj te warunki udziału będą odnosiły się do całego zamówienia lub jego kluczowej części. W obu zaś wypadkach brak możliwości zrealizowania kluczowej części zamówienia w podwykonawstwie uniemożliwi skorzystanie ze zdolności podmiotów trzecich.

Przed 28 lipca 2016 r. obowiązywało wyłączenie od obowiązku osobistego wykonania zastrzeżonej części zamówienia dla podmiotów udostępniających swoje zasoby. Obecnie z niego zrezygnowano.

Nie dotyczy kryteriów selekcji

Po nowelizacji możliwość polegania na cudzych zasobach dotyczy jednie potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu. Nie może być już brana pod uwagę w przypadku kryteriów selekcji (w celu wyboru wykonawców, którzy zostaną dopiero zakwalifikowani do składania ofert).

Oświadczenie podmiotu

Skorzystanie z zasobów podmiotu trzeciego pociąga za sobą obowiązek złożenia wraz z ofertą oświadczenia tego podmiotu (oświadczenia lub jednolitego dokumentu JEDZ określonego przez zamawiającego). Zamawiający ma teraz obowiązek zbadania sytuacji podmiotu trzeciego również pod kątem podstaw wykluczenia z postępowania. Obejmuje to również obowiązek zażądania dokumentów potwierdzających brak podstaw wykluczenia z postępowania dotyczących podmiotu trzeciego.

Solidarna odpowiedzialność

Solidarna odpowiedzialność podmiotu trzeciego za szkodę zamawiającego wynikającą z nieudostępnienia zasobów została ograniczona. Dotyczy ona, teraz podobnie jak w dyrektywie, jedynie nieudostępnienia zasobów odnoszących się do sytuacji finansowej lub ekonomicznej.

wybrane znowelizowane przepisy

Prawo zamówień publicznych

Art. 22a.

1. Wykonawca może w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu, w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu do konkretnego zamówienia, lub jego części, polegać na zdolnościach technicznych lub zawodowych lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nim stosunków prawnych.

2. Wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji innych podmiotów, musi udowodnić zamawiającemu, że realizując zamówienie, będzie dysponował niezbędnymi zasobami tych podmiotów, w szczególności przedstawiając zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji zamówienia.

3. Zamawiający ocenia, czy udostępniane wykonawcy przez inne podmioty zdolności techniczne lub zawodowe lub ich sytuacja finansowa lub ekonomiczna, pozwalają na wykazanie przez wykonawcę spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz bada, czy nie zachodzą wobec tego podmiotu podstawy wykluczenia, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 13–22 i ust. 5.

4. W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, wykonawcy mogą polegać na zdolnościach innych podmiotów, jeśli podmioty te zrealizują roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane.

5. Wykonawca, który polega na sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów, odpowiada solidarnie z podmiotem, który zobowiązał się do udostępnienia zasobów, za szkodę poniesioną przez zamawiającego powstałą wskutek nieudostępnienia tych zasobów, chyba że za nieudostępnienie zasobów nie ponosi winy.

6. Jeżeli zdolności techniczne lub zawodowe lub sytuacja ekonomiczna lub finansowa, podmiotu, o którym mowa w ust. 1, nie potwierdzają spełnienia przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu lub zachodzą wobec tych podmiotów podstawy wykluczenia, zamawiający żąda, aby wykonawca w terminie określonym przez zamawiającego:
1) zastąpił ten podmiot innym podmiotem lub podmiotami lub
2) zobowiązał się do osobistego wykonania odpowiedniej części zamówienia, jeżeli wykaże zdolności techniczne lub zawodowe lub sytuację finansową lub ekonomiczną, o których mowa w ust. 1.

Art. 25a.

3. Wykonawca, który powołuje się na zasoby innych podmiotów, w celu wykazania braku istnienia wobec nich podstaw wykluczenia oraz spełniania, w zakresie, w jakim powołuje się na ich zasoby, warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji:
1) składa także jednolite dokumenty dotyczące tych podmiotów – jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8;
2) zamieszcza informacje o tych podmiotach w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 1 – jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8.

Art. 36a.

1. Wykonawca może powierzyć wykonanie części zamówienia podwykonawcy.

2. Zamawiający może zastrzec obowiązek osobistego wykonania przez wykonawcę:
1) kluczowych części zamówienia na roboty budowlane lub usługi;
2) prac związanych z rozmieszczeniem i instalacją, w ramach zamówienia na dostawy.

Art. 36b.

2. Jeżeli zmiana albo rezygnacja z podwykonawcy dotyczy podmiotu, na którego zasoby wykonawca powoływał się, na zasadach określonych w art. 22a ust. 1, w celu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, wykonawca jest obowiązany wykazać zamawiającemu, że proponowany inny podwykonawca lub wykonawca samodzielnie spełnia je w stopniu nie mniejszym niż podwykonawca, na którego zasoby wykonawca powoływał się w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia.

Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia

§ 9.

1. W celu oceny, czy wykonawca polegając na zdolnościach lub sytuacji innych podmiotów na zasadach określonych w art. 22a ustawy, będzie dysponował niezbędnymi zasobami w stopniu umożliwiającym należyte wykonanie zamówienia publicznego oraz oceny, czy stosunek łączący wykonawcę z tymi podmiotami gwarantuje rzeczywisty dostęp do ich zasobów, zamawiający może żądać dokumentów, które określają w szczególności:
1) zakres dostępnych wykonawcy zasobów innego podmiotu;
2) sposób wykorzystania zasobów innego podmiotu, przez wykonawcę, przy wykonywaniu zamówienia publicznego;
3) zakres i okres udziału innego podmiotu przy wykonywaniu zamówienia publicznego;
4) czy podmiot, na zdolnościach którego wykonawca polega w odniesieniu do warunków udziału w postępowaniu dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, zrealizuje roboty budowlane lub usługi, których wskazane zdolności dotyczą.

2. Zamawiający żąda od wykonawcy, który polega na zdolnościach lub sytuacji innych podmiotów na zasadach określonych w art. 22a ustawy, przedstawienia w odniesieniu do tych podmiotów dokumentów wymienionych w § 5 pkt 1–9.

§ 14.

1. Oświadczenia, o których mowa w rozporządzeniu dotyczące wykonawcy i innych podmiotów, na których zdolnościach lub sytuacji polega wykonawca na zasadach określonych w art. 22a ustawy oraz dotyczące podwykonawców, składane są w oryginale.

3. Poświadczenia za zgodność z oryginałem dokonuje odpowiednio wykonawca, podmiot, na którego zdolnościach lub sytuacji polega wykonawca, wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego albo podwykonawca, w zakresie dokumentów, które każdego z nich dotyczą.