Czy oferta z błędnie wskazaną stawką podatku VAT podlega odrzuceniu?

6 min czytania

Jakie są obowiązki wykonawcy i zamawiającego w zakresie ustalenia prawidłowej stawki VAT?

Ustalenie prawidłowej wysokości stawki VAT leży co do zasady w Twojej gestii, jako wykonawcy.

Natomiast zbadanie czy wykonawcy przyjęli prawidłowe stawki podatku VAT jest jednym z obowiązków zamawiającego wynikających z ustawowej zasady równego traktowania wykonawców. Stawki podatku VAT we wszystkich ofertach powinny być prawidłowe i jednakowe, po to by oferty były w pełni porównywalne.

Pamiętaj, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, zamawiający zobowiązany jest do odrzucenia oferty, która zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu.

Co oznacza podanie w ofercie nieprawidłowej stawki podatku VAT?

Przepisy prawa zamówień publicznych nie zawierają legalnej definicji błędu w obliczeniu ceny, dlatego w tym zakresie posłużę się wypracowanymi poglądami doktryny i orzecznictwem KIO. Zgodnie z nimi za błąd w obliczeniu ceny lub kosztu należy uznać błąd wynikający z nieprawidłowego ustalenia stanu faktycznego, a nie z wadliwe wykonanych działań rachunkowych (matematycznych).

Z tego względu za klasyczny błąd w obliczeniu ceny, uznaje się przyjęcie przez wykonawcę do wyliczenia ceny niewłaściwej stawki podatku VAT. Takiego błędu co do zasady nie można poprawić, a jego konsekwencją jest odrzucenie oferty.

Powyższe wynika m.in. z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2011 r. (sygn. akt III CZP 52/11), w której SN orzekł, iż o porównywalności ofert, w zakresie zaproponowanej ceny, można mówić tylko wtedy, gdy określone w ofertach ceny, mające być przedmiotem porównywania, zostały obliczone przez wykonawców z zachowaniem tych samych reguł.

Tak samo wypowiada się Krajowa Izba Odwoławcza m.in. podkreślając, że w przypadku stwierdzenia błędu w obliczeniu ceny zamawiający ma obowiązek odrzucenia oferty. Zdaniem Izby ustawodawca nie dookreślił, jakie błędy skutkują odrzuceniem oferty oraz nie dokonał w tym zakresie żadnego zróżnicowania. Wniosek? Należy uznać, że błąd w obliczeniu ceny to każdy błąd polegający na zastosowaniu nieprawidłowej stawki VAT, niezależnie od tego, czy wykonawca zastosował stawkę niższą czy też wyższą od prawidłowej (choć pojawiały się też orzeczenia akceptujące zastosowanie stawki podstawowej w miejsce obniżonej).

Czy zamawiający powinien zwrócić się do wykonawcy z wnioskiem o wyjaśnienie podstaw przyjęcia określonej stawki podatku VAT?

Jeżeli podczas badania poprawności przyjętych w ofertach stawek podatku VAT, zamawiający będzie miał jakiekolwiek wątpliwości, ma prawo wezwać Cię do wyjaśnienia treści oferty w tym zakresie. Zasadność, a nawet obowiązek zwracania się w podobnych sytuacjach do wykonawców o wyjaśnienia potwierdza orzecznictwo KIO.

Izba w wyrokach podkreśla, że w przypadku wątpliwości, dotyczących właściwej stawki podatku, zamawiający, zgodnie z zasadą równego traktowania, powinien wystąpić o udzielenie wyjaśnień w zakresie podstaw zastosowania danej stawki podatku do wszystkich wykonawców. Odstępstwem od tej zasady może być tylko sytuacja, kiedy zamawiający ma pewność, iż konkretna stawka VAT zastosowana w jednej lub kilku ofertach jest prawidłowa – nie może w tym przypadku opierać się tylko na przypuszczeniach.

Pamiętaj, iż w ramach odpowiedzi na wezwanie do wyjaśnień możesz przedstawić indywidualną interpretację odpowiedniej izby skarbowej, która powinna zostać wzięta pod uwagę, choć nie jest dla zamawiającego wiążąca. Zamawiający dokonując oceny powinien oprzeć się na udzielonych wyjaśnieniach wykonawców.

Trzeba przy okazji zauważyć, iż brak odpowiedzi na wezwanie do wyjaśnień nie może stanowić samoistnej podstawy do odrzucenia Twojej oferty. To fakt zastosowania nieprawidłowej stawki VAT, a nie brak wyjaśnień stanowi błąd w obliczeniu ceny oferty, powodujący obowiązek odrzucenia oferty. Zamawiający, niezależnie od treści wyjaśnień czy faktu ich niezłożenia musi więc mieć pewność, że podatek został naliczony nieprawidłowo.

Czy zamawiający ma prawo dokonać poprawy stawki podatku VAT w ofercie?

Odrzucenie oferty z błędnie określoną stawką podatku VAT jest zasadą, od której orzecznictwo ustanowiło pewien wyjątek. Zgodnie z nim zastosowanie w ofercie nieprawidłowej stawki podatku VAT może zostać uznane za omyłkę, polegającą na niezgodności oferty z dokumentami zamówienia, niepowodującą istotnych zmian w treści oferty, w przypadku kiedy zamawiający zawarł w SWZ konkretny zapis określający stawkę podatkową, jaką należy zastosować w ofercie.

Potwierdza to nadal aktualna, wcześniej przywoływana, uchwała Sądu Najwyższego z 20 października 2011 r., w której skład orzekający stwierdził, że „jedynie wówczas, jeśli Zamawiający wskazał w SIWZ konkretną stawkę podatku VAT, kształtującą przecież także wysokość określonej w ofercie ceny, to dopiero wtedy może dojść do ewentualnego wystąpienia innej omyłki, polegającej na niezgodności przyjętej w ofercie stawki VAT ze stawką zawartą w SIWZ. Niezgodność taka uzasadniałaby obowiązek poprawienia oferty i to tylko wówczas, gdy omyłka polegająca na takiej niezgodności nie powoduje istotnych zmian w treści oferty. Natomiast w sytuacji, w której zamawiający nie określił w SIWZ stawki podatku VAT w ogóle nie może dojść do wystąpienia innej omyłki”.

Dodatkowo powinieneś pamiętać, że poprawienie omyłki w stawce VAT, nawet w przypadku kiedy stawka podana była w SWZ, jest możliwe, tylko jeśli nie spowoduje istotnych zmian w treści oferty. Jeśli różnica kwot powodowałaby istotne zmiany w treści oferty oraz w przypadku gdybyś nie zgodził się na poprawienie omyłki, Twoja oferta zostanie odrzucona.

Zarówno z przepisów jak i z orzecznictwa wynika natomiast jednoznacznie, że zamawiający nie ma prawa rozpatrywać ofert z błędnym podatkiem VAT, ani poprawić tej stawki tylko na tej podstawie, że ten sam błąd został popełniony we wszystkich złożonych ofertach.

Jak powinien postąpić zamawiający kiedy stawka podatku VAT w ofercie jest prawidłowa, ale podatek został błędnie wyliczony?

Jeżeli z treści formularza oferty będzie wynikać, że przyjąłeś do wyceny zgodną z obowiązującymi przepisami stawkę podatku VAT, ale wyliczona kwota podatku będzie nieprawidłowa to zamawiający powinien zakwalifikować taką sytuację jako omyłkę rachunkową.

Nie mamy w tym przypadku do czynienia z błędem w obliczeniu ceny ponieważ przyjęta przez Ciebie do obliczenia ceny stawka podatku VAT jest właściwa, a tylko nieprawidłowo wykonałeś działanie matematyczne, co skutkowało wpisaniem niepoprawnej wartości.

Sprawdź jak możemy wspomóc Twoją pracę:

  • określimy prawidłową stawkę podatku VAT dla zamówienia,
  • sporządzimy projekt wyjaśnień dla zamawiającego, lub…
  • …zweryfikujemy wyjaśnienia Twojej konkurencji,
  • ocenimy sytuację pod kątem możliwości poprawienia lub odrzucenia oferty,
  • sporządzimy odwołanie do KIO,
  • pomożemy również w każdej innej sytuacji w postępowaniu przetargowym.

Skontaktuj się ze mną (Grzegorz Rogalewicz) pod nr telefonu 510 506 503