Oczywista omyłka pisarska w ofercie przetargowej
Czego dowiesz się z mojego wpisu:
Omyłka pisarska w twojej ofercie przetargowej
Nie każdy błąd w Twojej ofercie spowoduje jej odrzucenie.
Patrząc na liczbę sposobów ratowania oferty stworzonych przez ustawodawcę można nawet odnieść wrażenie, że nikomu nie zależy na odrzucaniu ofert. Są to:
- poprawienie oczywistej omyłki pisarskiej, o czym szerszej piszę dzisiaj,
- poprawienie oczywistej omyłki rachunkowej i innej omyłki niepowodującej istotnych zmian oferty,
- możliwość uzupełnienia i wyjaśnienia większości dokumentów,
- możliwość wyjaśnienia treści oferty.
Poprawienie oczywistej omyłki pisarskiej, podobnie jak poprawienie oczywistej omyłki rachunkowej jest o tyle ciekawe, że odbywa się bez Twojego udziału. Zamawiający samodzielnie ustala czy ma możliwość poprawienia omyłki. Jeśli tak to omyłkę poprawia jednocześnie informując Cię o tym.
Jeśli omyłka nie zostanie poprawiona zazwyczaj dowiesz się o tym z informacji o odrzuceniu Twojej oferty. Stąd co do zasady otrzymana informacja od zamawiającego o poprawieniu oczywistej omyłki pisarskiej to dobra informacja.
Skoro jednak nie uczestniczysz w poprawieniu omyłki pisarskiej to po co czytać ten wpis? Odpowiedź jest prosta. Żaden zamawiający nie jest nieomylny i żaden nie będzie. Jeśli nie chcesz polegać tylko na wiedzy i ocenie zamawiającego musisz mieć własną wiedzę (lub dostęp do wiedzy specjalisty w tym zakresie).
Inaczej nie skorzystasz z możliwości złożenia odwołania na odrzucenie Twojej oferty czy z samej szansy pisania, dzwonienia, tłumaczenia i przekonywania.
Czym jest omyłka pisarska?
Omyłka pisarska to błąd, który polega na tym, że co innego chciałeś napisać w ofercie, a co innego faktycznie w niej jest.
Może brzmi to trochę zabawnie, jednak zdarza się to cały czas. Ilość dokumentów do przygotowania, presja czasu, konieczność wprowadzenia zmian w ofercie czy przygotowywanie oferty na wzorze poprzedniej – te czynniki powodują, że omyłek pisarskich nie da się do końca wyeliminować.
Różnica pomiędzy intencją autora oferty, a treścią oferty jest istotą omyłki. To ważne. Nie może być mowy o omyłce w sytuacji, kiedy treść oferty wyraża intencję autora.
Przykład
Wykonawca zaoferował 30-dniowy termin dostawy, podczas gdy zamawiający wymagał dostawy w terminie 21 dni.
wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 27 czerwca 2008 r. XII Ga 206/08
Przez oczywistą omyłkę powszechnie rozumie się błąd zwykły wynikający z przeoczenia lub innej wady procesu myślowo-redakcyjnego, a niespowodowany uchybieniem merytorycznym.
Omyłka pisarska może polegać na:
- mylnej pisowni wyrazu lub wyrażenia,
- opuszczeniu wyrazu lub kilku wyrazów,
- przeniesieniu wyrazu lub kilku wyrazów w inne miejsce dokumentu.
Omyłka pisarska najczęściej związana jest z nieprawidłowościami w trakcie edycji tekstu na komputerze. Łatwość pisania i manipulowania tekstem na ekranie sprawia, że łatwiej jest też popełnić błędy, które rzadko wystąpiłyby przy ręcznym pisaniu – jak przeniesienie fragmentu tekstu w inne miejsce czy mylna pisownia spowodowana automatyczną korektą tekstu.
Do tego dochodzą tradycyjne błędy w postaci literówek czy pominięcia fragmentu tekstu oraz błędy wynikające z przepisywania danych np. z arkusza kalkulacyjnego do formularza ofertowego.
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 31 marca 2009 r. (KIO/UZP 319/09; KIO/UZP 320/09; KIO/UZP 321/09)
Oczywista omyłka pisarka jest to nie tylko fizyczne wprowadzenie omyłkowego zapisu w treści oferty, który nasuwa się samoczynnie, poprzez pierwszy ogląd danego dokumentu. Oczywista omyłka pisarska polega również na pominięciu określonego zapisu, w szczególności poprzez techniczne, często komputerowe i automatyczne przesunięcie tekstu, czy też pominięcie fragmentu tekstu, który – jak wskazuje kontekst i całość dokumentu – powinien znaleźć się w danym dokumencie.
Jak mogą wyglądać takie omyłki pisarskie?
- procesor Inel Core i5 zamiast Intel Core i5,
- długość auta: 3120 m zamiast 3120 mm,
- proponowany okres gwarancji to 36 od daty odbioru końcowego zamiast proponowany okres gwarancji to 36 miesięcy od daty odbioru końcowego,
- maksymalna długość po rozłożeniu: 40 oC1100 mm, maksymalna temperatura pracy: zamiast maksymalna długość po rozłożeniu: 1100 mm, maksymalna temperatura pracy: 40 oC.
Pamiętaj, że to przykłady omyłek pisarskich, jednak podlegają one poprawieniu tylko jeśli są oczywiste. A to zawsze wymaga zbadania konkretnej oferty.
Kiedy oczywista?
Największym problem z oczywistą omyłką pisarską jest jej oczywistość. Nie tylko dlatego, że ludzie różnią się oceną co jest oczywiste, a co nie jest (czy wpisanie jako daty produkcji roku 2020 jest oczywistą omyłką?). Różna jest też ich wiedza w konkretnej dziedzinie, co może wpływać na postrzeganie omyłki jako oczywistej (czy wpisanie systemu operacyjnego Windows 9.1 to oczywista omyłka pisarska?).
Zacznijmy więc od prostego stwierdzenia, że zamawiający poprawia jedynie oczywiste omyłki pisarskie.
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 17 czerwca 2014 r. KIO 1138/14
Oczywistą omyłką pisarską, a więc zapisem podlegającym poprawieniu jest taka omyłka, co do której nie zachodzą żadne wątpliwości, iż błędny zapis jest wynikiem przeoczenia lub niewłaściwego doboru słów.
Jak daleko możemy się posunąć weryfikując oczywistość?
Omyłka, którą przeciętny człowiek dostrzeże oraz będzie wiedział jak poprawić zgodnie z pierwotną intencją autora bez przeglądania reszty oferty oraz innych dokumentów jest na pewna oczywista. To sytuacja podręcznikowa.
A jeśli do ustalenia lub poprawienia omyłki potrzebne są informacje znajdujące się w innym miejscu oferty?
Taka pomyłka jest oczywista. Te dodatkowe informacje powinny jednak wskazywać jednoznacznie na popełnienie omyłki.
Przykład:
W formularzu oferty wskazano cenę netto 5 600 000 zł i brutto 8 200 000 zł. Dysponując wyłącznie tą informację nie będziemy w stanie poprawić omyłki, ponieważ nie wiadomo, która z tych wartości została wskazana omyłkowo. Jeśli jednak w innym miejscu oferty cena jest rozbita na kolejne etapy realizacji zamówienia, które łącznie dają kwotę 5 600 000 zł netto sytuacja wygląda inaczej. Widzimy proces powstawania ceny końcowej i jego rezultat przez co możemy ocenić, że omyłkowo została podana niewłaściwa kwota brutto.
Czy oczywista jest omyłka, do poprawienia której potrzebna jest wiedza specjalistyczna, która posiada zamawiający?
Raczej tak. Widać tendencję w wielu wyrokach Izby, by oczywistość badać z uwzględnieniem doświadczenia i wiedzy zamawiającego. Jeśli błąd nie jest oczywisty dla każdego, ale jest taki dla zamawiającego dzięki jego wiedzy w dziedzinie, której dotyczy zamówienie, to nadal powinien zostać poprawiony.
Nie zmienia to warunku oczywistości. Błąd powinien być nadal oczywisty dla zamawiającego. Bardziej jednak niż pod kątem przeciętnej osoby badanie oczywistości odbywa się pod kątem wiedzy adresata oferty, czyli właśnie zamawiającego.
Jeśli zamawiający jest w stanie poprawić błąd dzięki swojej wiedzy, ale wymagałoby to zaawansowanych rozważań, wyliczeń czy przyjmowania założeń taka omyłka nie jest oczywista.
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 20 kwietnia 2015 r. KIO 665/15
Oczywistości omyłki nie można oddzielać od wiedzy zamawiającego czy posiadanych przez niego wiadomości, a wprost zagadnienie oczywistości omyłki należy tą wiedzą uzasadniać.
Czy oczywista jest omyłka, do której ustalenia lub poprawienia należy odwołać się do informacji nieposiadanych przez zamawiającego, ale łatwo dostępnych?
Nie, chyba że zamawiający powinien te informacje posiadać, gdyż są to informacje znane przeciętnemu człowiekowi czy przedsiębiorcy w jego branży.
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 9 czerwca 2014 r. KIO 1066/14
Przewidziana w art. 87 ust. 2 p.z.p. możliwość poprawienia oczywistej omyłki w treści oferty dotyczy w zasadzie takich niezgodności, które są łatwe do zauważenia, a „oczywistość” omyłki rozumianej, jako określona niedokładność nasuwa się każdemu, bez potrzeby przeprowadzania dodatkowych ustaleń.
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 14 czerwca 2011 r. KIO 1138/11; KIO 1173/11
Nie można oczekiwać naprawiania oferty w trybie art. 87 ust. 2 pkt 1, ale również art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy, jeżeli przyczyny błędu nie można wywieść z treści złożonej oferty.
Czy oczywista jest omyłka, do poprawienia której potrzebna jest wiedza specjalistyczna, której zamawiający nie posiada?
Tak daleko rozciągnąć oczywistości już się nie da. Jeżeli zamawiający, odbiorca Twojej oferty, nie jest w stanie dostrzec omyłki i jej poprawić, pomimo swojej wiedzy, to nie powinien dążyć do uzyskania wiedzy koniecznej do poprawienia omyłki. Zauważ, że inaczej jest w sytuacji, kiedy zamawiający faktycznie nie zauważył omyłki, ale powinien był ją dostrzec i poprawić przy zachowaniu należytej staranności przy badaniu ofert.
A jeśli potrzebne jest uzyskanie wyjaśnień od wykonawcy?
Co do zasady konieczność uzyskania wyjaśnień przeczy oczywistemu charakterowi omyłki. Piszę co do zasady, gdyż zdarzają się nieliczne orzeczenia, gdzie Izba tolerowała uzyskanie dodatkowych informacji od wykonawców w tej drodze.
A jeśli oczywisty jest sam fakt popełnienia omyłki, ale nie wiadomo jak ją poprawić, by treść oferty była zgodna z pierwotną intencją autora?
Oczywistość dotyczy też sposobu poprawienia omyłki. Zamawiający nie może zgadywać jaka była Twoja pierwotna intencja – co chciałeś uwidocznić w ofercie. Jeśli omyłkę można poprawić na kilka sposobów, a nie wiadomo, który z nich jest zgodny z Twoją intencją, to omyłka nie może zostać uznana za oczywistą.
Co więcej, zamawiający omyłkę poprawia samodzielnie, nie jest do tego potrzebna Twoja zgoda. Oznacza to, że nie ma miejsca na dowolne przesądzanie jaka treść miała zostać zawarta w ofercie. Oznaczałoby to zmianę treści Twojej oferty bez pewności, że jest to zgodne z Twoimi intencjami.
Na koniec
Nasze badanie:
- czy mamy do czynienia z omyłką,
- czy jest to omyłka pisarska,
- czy omyłka ma charakter oczywisty,
pozostawia jeszcze dwie ciekawe kwestie do opisania:
Oświadczenie o zgodności z SIWZ
Jeśli jesteś jedną z osób, które za lek na wszystkie błędy w ofercie uważa zamieszczane w ofertach oświadczenia o zgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia – czytaj uważnie. Takie ogólne oświadczenie nie stanowi ratunku, jeśli wprost w innym miejscu oferty jest błąd, którego nie da się standardowo zaklasyfikować jako oczywisty.
Oczywista omyłka poza ofertą
Zamawiający nie poprawia omyłek poza ofertą. Wydaje się to oczywiste w kontekście samego przepisu, który dokładnie to wyraża
art. 87 ust. 2 pkt 1 p.z.p.
Zamawiający poprawia w ofercie oczywiste omyłki pisarskie (…) niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona.
Gdzie zamawiający nie poprawi omyłek?
- w gwarancji wadialnej,
- w udzielonych mu wyjaśnieniach.
Na koniec, pamiętaj że oczywista omyłka pisarska to nie jest Twoja ostatnia szansa. Spora grupa błędów, które nie kwalifikują się do poprawienia jako omyłki pisarskie z powodu braku oczywistości zostaje poprawiona na innej podstawie – jako inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty.
