Czy można uzyskać informację o ilości złożonych ofert przed terminem ich składania?

Czy można uzyskać informację o ilości złożonych ofert przed terminem ich składania?

4 min czytania

Pytanie

Przetarg nieograniczony gdzieś w Polsce. Termin składania ofert minie o godzinie 12:30. Sekretariat zamawiającego kilka minut wcześniej. Do środka wchodzi osoba zainteresowana postępowaniem. Dokładniej, zainteresowana ilością ofert już złożonych w postępowaniu. Czy pracownik zamawiającego powinien udzielić tej informacji?

Pytanie jest ciekawe, dla mnie bardzo. Z jednej strony – praktyczne – wykonawcy po prostu od czasu do czasu pytają o takie rzeczy. Może to być jedynie ciekawość, może to być coś więcej. W końcu są i tacy, którzy mają przygotowane dwie oferty. Jedną w wersji podstawowej, drugą w wersji „mordercza konkurencja”. I w ostatniej chwili dokonują wyboru strategii korzystając ze swoich zdolności obserwacyjnych pod biurem zamawiającego lub wypytując pracowników zamawiającego. Co więcej, tytułowe pytanie może być wstępem do jeszcze ciekawszego: kto już złożył ofertę?

Z drugiej strony można wskazać, że jeszcze bardziej praktyczne znaczenie ma sama praktyka zamawiających (jakkolwiek by to nie brzmiało). Tytułowe pytanie pytaniem, odpowiedź odpowiedzią, ale co to da wykonawcy, jeśli zamawiający w osobie pani/pana z sekretariatu po prostu odmówi udzielenia odpowiedzi? Czasu nie wystarczy nawet na wskazanie swoich argumentów czy rozmowę z kimś wyżej postawionym w schemacie organizacyjnym. Stąd odpowiedź na to pytanie może być tyleż ciekawa, co o ograniczonym zastosowaniu.

Przepisy

Gdzie warto szukać poszukać odpowiedzi? Zaczniemy oczywiście od zasady jawności w prawie zamówień publicznych, zdania, które brzmi jak wyjęte z Konstytucji:

art. 8 ust. 1 p.z.p.
Postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne.

A dopełniona jest przez poniższe przepisy:

art. 86 ust. 1 p.z.p.
Z zawartością ofert nie można zapoznać się przed upływem terminu otwarcia ofert.

art. 96 ust. 3 p.z.p.
Protokół wraz z załącznikami jest jawny. Załączniki do protokołu udostępnia się po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty lub unieważnieniu postępowania, z tym że oferty udostępnia się od chwili ich otwarcia, oferty wstępne od dnia zaproszenia do składania ofert, a wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu od dnia poinformowania o wynikach oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu.

Przed terminem otwarcia ofert zgodnie z art. 86 ust. 1 prawa zamówień publicznych z ich zawartością nie może się zapoznać nawet zamawiający. Jest to jednak przepis dotyczący zawartości oferty. Nie dotyczy ogólniejszej informacji – o liczbie złożonych ofert w postępowaniu. Zresztą nie może jej dotyczyć, zamawiający zna ilość złożonych ofert, co wynika ze sposobu ich przyjmowania.

 

Jak ogólnie wygląda sytuacja oferty leżącej u zamawiającego?

1. Przed terminem otwarcia ofert:

nie można zapoznać się z zawartością ofert, oferty nie są udostępniane do wglądu

2. Podczas otwarcia ofert:

zamawiający przekazuje podstawowe informacje o złożonych ofertach, obejmują one nazwy wykonawców, a tym samym i liczbę złożonych ofert

3. Od otwarcia ofert:

zamawiający udostępnia oferty każdej zainteresowanej osobie

W poszukiwaniu odpowiedzi

Przepis określa dokładnie moment, od którego oferta jest jawna – otwarcie ofert. Wcześniej nie jest udostępniana. Tym samym zasada jawności w postępowaniu przetargowym doznaje ograniczenia. Sens tego ograniczenia jest jasny – chodzi o zachowanie konkurencji. Postępowanie przetargowe zasadniczo zostało ukształtowane według modelu, w którym wykonawcy deklarują swoje oferty, robią to raz, a swojej deklaracji nie mogą modyfikować. Wymaga to zachowania niejawności informacji o już złożonych deklaracjach aż do decydującego czasu, kiedy upływa termin ich składania. W innym przypadku przewaga należałaby do tych wykonawców, którzy złożyliby ofertę tuż przed terminem składania ofert, a postępowanie przetargowe zmieniłoby się w festiwal składania ofert tuż przed upływem terminu.

To samo dotyczy, choć w mniejszej mierze, udostępnienia innych informacji co do złożonych ofert niż ich treść. Ono też wpływa, i to negatywnie, na konkurencję w postępowaniu.

Jest też inny argument za niejawnością informacji o liczbie złożonych ofert. Art. 96 ust. 3 odnosi się do udostępniania oferty, art. 86 ust. 1 mówi zaś wyraźnie o zawartości ofert. Może trochę naciągnę tu argument do wniosku, ale według mnie już to pozwala na uznanie, iż określenie oferta użyte w art. 96 ust. 3 odnosi się do udostępnienia wszelkich informacji wynikających z faktu złożenia oferty.

Podsumowanie
Informacja o liczbie złożonych ofert w postępowaniu oraz wykonawcach, którzy złożyli ofertę nie jest jawna przed terminem otwarcia ofert.